Терісаққан-Есіл өзендері алқабындағы ескерткіштеріне жүргізілген зерттеу жұмыстарының нәтижелері

Daniyar  Duysenbai; Aibar   Kassenali; Aysulu  Shokatova

doi:10.32523/2616-7255-2024-146-1-45-66

Authors

Daniyar Duysenbai National Museum of the Republic of Kazakhstan https://orcid.org/0000-0002-3461-1390
Aibar Kassenali National Museum of the Republic of Kazakhstan https://orcid.org/0000-0001-8392-9007
Aysulu Shokatova Eurasian Humanities Institute named after A. Kusainov https://orcid.org/0009-0007-0433-9852

DOI:

https://doi.org/10.32523/2616-7255-2024-146-1-45-66

Keywords:

Terisakkan; Yesil; modern research; archaeological methods; plague; necropolis; wintering; grave;

Abstract

The article deals with the results of research and prospecting works carried out in 2023 in a small area within the basin of Terisakkan and Yesil rivers. Modern digital methods were used in the search works, and new opportunities for studying monuments were considered. The expedition discovered 70 monuments. Most of them belong to the ancient sites of the Early Iron Age. The expedition focused on 2 main directions: monuments of the antique and ethnographic periods. Along with large burial mounds, such as Saryoba and Baubek batyr, a significant number of small burials were also discovered. All burials are located on the plain, close to the river. Monuments of the XIX-XX centuries were considered in two directions: Kazakh winter camps and tombs in the form of graves. Kazakh winter camps are mainly located on promontories along the river. The vast majority of buildings was made of straw bricks and lacked stone foundations. One of the buildings had a small excavation. The findings of the objects date the monuments to the ethnographic period. The burials are built in the form of tombs and simple graves. The study of archaeological sites located in the Kos River basin is considered as an area of particular importance in studying the archaeology of the Northern Saryarka.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Bronk Ramsey C. O. C. v4. 4. 4. Online: https://c14.arch.ox.ac.uk/oxcal/OxCal.

Акишев К.А. Социальная структура сакского общества в VI–IV вв. до н.э. // Археологические памятники на Великом Шелковом пути. – Алматы, 1993. – С. 45–58.

Акишев К.А. Памятники старины Северного Казахстана // Труды ИИАЭ АН КазССР. – №7. – 1959. – С. 3–31.

Бейсенов А.З. К.А. Акишев и вопросы изучения памятников казахского времени // Маргулановские чтения – 2019: матер. междунар. археол. науч.–практ. конф., посвящ.95–летию со дня рождения выдающегося казахстанского археолога К.А. Акишева. – Нур–Султан, 2019. – С. 10–38.

Бейсенов А.З., Логвин А.В., Базарбаева Г.А., Грудочко И.В., Сеитов А.М. Курганы с каменными грядами Западной Сарыарки // Археологическое наследие Центрального Казахстана. – №2 (2). – 2017. – С. 38–49.

Бейсенов А. З. О значении термина «Арка» в ареалах расселения тюркоязычных народов среднеазиатско–казахстанского региона // Ош и Фергана: археология, новое время. Культурогенез, этногенез. – Бишкек: Мурас, №4 (17). –2014. – С. 113–116.

Бейсенов А.З., Беделбаева М.В. Сакская эпоха Казахстана. Вопросы изучения культуры и общества // Казахстан в сакскую эпоху / Бейсенов А.З., Бедельбаева М.В., Хабдулина М.К., Самашев З.С., Ермолаева А.С., Джумабекова Г.С., Базарбаева Г.А., Лукпанова Я.А., Курманкулов Ж., Утубаев Ж.Р., Алтынбекова Э.К. – Алматы: ИА им. А.Х. Маргулана, 2017. – С. 5–34.

Бейсенов А.З. Тасмолинская культура Сарыарки // Казахстан в сакскую эпоху / Бейсенов А.З., Бедельбаева М.В., Хабдулина М.К., Самашев З.С., Ермолаева А.С., Джумабекова Г.С., Базарбаева Г.А., Лукпанова Я.А., Курманкулов Ж., Утубаев Ж.Р., Алтынбекова Э.К. – Алматы: ИА им. А.Х. Маргулана, 2017.– С. 59–100.

Грач А.Д. Древние кочевники в центре Азии. – М.: Наука, 1980. – 256 с.

Дүйсенбай Д.Б., Шашенов Д.Т., Жұманазаров Н.Ш. 2018 жылы Торғай өңіріне жүргізілген археологиялық барлау жұмыстары //Маргулановские чтения– 2021: Материалы международной научно–практической конференции «Великая Степь в свете археологических и междисциплинарных исследований». –Алматы, 2020. – С. 498–509.

Жолдасбаев С. Қазақ елінің XV–XVIII ғасырлардағы тұрақты мекен–жайлары. – Астана: Қазақ ғылыми–зерттеу мәдениет институты, 2017. – 304 б.

Зданович Г. Б. Покровский могильник на р. Ишим. Культура древних скотоводов и земледельцев Казахстана // Вест. АН Казахской ССР. – №9. –1969. – С.69–79.

Қасенәлі А., Дүйсенбай Д., Есен С., Қызырханов М. Сарыоба археологиялық кешеніндегі 2022 жылғы зерттеу жұмыстарының нәтижелері // КАЗҰУ хабаршысы. Тарих сериясы. – №4 (111). – 2023. – 158–168 бб.

Касеналин А., Есен С., Тлеугабулов Д., Маулет А. Ақмола өңірінің мәдени мұралары: жаңа зерттеулер. – Көкшетау, 2021. –108 б.

Парцингер Г., Зайберт В.Ф., Наглер А., Плешаков А.А. Большой курган Байкара. Исследования скифского святилища. – Берлин, 2003. – 280 с.

Свиридов А.Н., Ярыгин С.А., Сакенов С.К. Элитные курганы Акмолинской области // Маргулановские чтения: Диалог культур Евразии в археологии Казахстана: сб. ст., посв. 90–летию со дня рожд. К.А. Акишева. – Астана, 2014. – С. 576–604.

Хабдулина М.К. Северная Сарыарка в древности и средневековье // Вестник «Елорда мұрағаттары». – №4. – 2008. – С.20–58.

Хабдулина М.К. Степное Приишимье в эпоху раннего железа. – Алматы: Ракурс, 1994. – 170 с.