Конфликтологиялық теория контекстіндегі әлеуметтік әділеттілік

Аңдатпа

Конфликтологиялық теория шеңберінде конфликт құндылықтар мен әлеуметтік мәртебе, билік, материалдық және рухани игіліктер үшін күрес ретінде қарастырылады. Конфликтті барабар шешу жағдайында әлеуметтік жүйенің икемділігі мен осы түрдегі қақтығыстарға төзімділігі артады. Белгілі бір сәттерде әділеттілікті талап ету саяси күресте жұмылдырушы факторға айналады. Әлеуметтік әділеттілік белгілі бір мемлекетте және елдер арасында тұрақты, тыныш өмірдің негізгі қағидасы болып табылатыны белгілі. Әлеуметтік әділеттіліктің негіздері әр түрлі жастағы, діни-конфессиялық, нәсілдік, этникалық, мәдени-өркениеттік адамдар арасындағы, олардың жасына, нәсіліне, этникалық, діни көзқарасына, мәдениетіне, мүмкіндігі шектеулі адамдар мен дені сау адамдар арасындағы айырмашылықтарға байланысты болатын шектеулер мен кедергілерді жеңуге бағытталған. Аристотель арнайы (жеке) әділеттіліктің екі формасының бар екендігін анықтады және бұл формалар барлық келесі теориялардың негізгі сындарлы элементі болып табылады: а) дистрибьюторлық немесе дистрибутивті әділеттілік; б) теңестіруші немесе ретрибутивті әділеттілік. Бұл екі форма тауарларды, мәртебелерді, құндылықтарды бөлу тәсілдерін білдіреді. Тарихи тұрғыдан алғанда, әлеуметтік әділеттілік ұғымы прогрессивті күштерді кірістерді неғұрлым негізделген бөлу және мүмкіндіктер теңдігіне жақындау пайдасына қайта құру үшін саяси күреске шабыттандырды деп түсініледі, керісінше, реакциялық күштер өздерінің үстемдігі мен артықшылықтарының кезеңдеріне өздерінің әділеттілік идеясына ие бола отырып, әл-ауқаттың толық негізделген уақытына жүгінеді.